Moos loopt over de Kalverstraat. Een bleke jongeman spreekt hem aan: “Wilt u misschien een gratis persoonlijkheidstest doen?” Moos laat zich overhalen tot het ondergaan van de Oxford Capacity Analysis in een groot pand aan de Stadhouderskade. Helaas blijkt uit de test dat het met zijn persoonlijkheid niet opperbest gesteld is. Moos moet een ‘purification treatment’ ondergaan, gevolgd door complete batterij trainingen die hem uiteindelijk al zijn spaarcenten kosten. Maar dat vind Moos niet erg. Hij heeft nu een leuke job waarin hij veel interessante mensen ontmoet. Al reageert niet iedereen even positief als hij ze aanspreekt in de Kalverstraat.
De aanpak van de Scientology kerk om nieuwe discipelen binnen te hengelen voor een zuiveringsbehandeling gevolgd door een serie peperdure trainingen lijkt sterk op de marketingtruc van de QuickScan. Hoe vaak zie je niet dat adverteerders een snelle diagnose aanbieden om te kijken hoe het bedrijf georganiseerd is, hoe een website scoort bij Google, hoe managers in de organisatie functioneren of hoe efficiënt de inkoopafdeling is? Ik vraag me dan altijd af: trapt daar nog iemand in?
Je wéét dat het de bedoeling is dat er mogelijke verbeteringen gevonden worden. En je wéét dat je daarvoor vervolgens gewoon moet betalen. En je weet ook dat de uren die de QuickScanner in de QuickScan stak uiteindelijk ook gewoon moeten worden terugverdiend.
Hoe vaak komt het voor dat iemand na een QuickScan het verheugende bericht krijgt dat alles picobello in orde is? Dat de consultant zegt: “Perfect! Niks meer aan doen!”? Nee, er is altijd wel iets te doen door het bedrijf dat de QuickScam (oeps, tikfoutje) aanbood.
Dat gevoel krijg ik overigens ook altijd bij financiële adviseurs. Van die tussenpersonen die je zogenaamd gratis helpen met ‘kapitaalmanagement‘ en adviseren over wat de beste hypotheek voor je is, hoe en waar je het beste kunt beleggen en welke verzekeringen voor jou het meest geschikt zijn. Gratis advies. Tenminste, jij hoeft ze niet ter plekke te betalen. Maar uiteindelijk moet er natuurlijk wel gewoon geld verdiend worden. Dus kun je er de donder op zeggen dat deze adviseurs jou in de richting sturen van de verzekering, belegging of spaarrekening van de leverancier die hen de hoogste commissie geeft. Die uiteindelijk toch uit jouw portemonnee komt.
Je bent er in ieder geval bij gratis adviseurs nooit zeker van dat je echt objectief het allerbeste advies krijgt. En dat – om het maar eens populair te zeggen – zuigt behoorlijk. Je weet niet meer wat je moet doen en bij wie je kunt aankloppen, wordt onzeker, gaat twijfelen aan jezelf en de wereld. En voor je het weet zit je ergens op de Stadhouderskade een gratis persoonlijkheidstest in te vullen.
Er is maar één oplossing: betalen voor het advies. Laat je voorlichten door iemand die belooft geen cent commissie te vangen van welke leverancier dan ook, zodat je zeker weet dat hij of zij écht alleen jouw belang voor ogen heeft. Dit geldt overigens ook voor copywriters en SEO-specialisten.