Deze week kreeg ik een vreemde vraag via de Twitter. @DorienvanSchie schreef:
@KrekHak wat is volgens jou het verschil tussen copy en tekst?
Gek. Nooit over nagedacht. Wel over het verschil tussen een copywriter en een tekstschrijver. Als copywriter schrijf ik teksten. Soms noem ik dat copy. Omgekeerd zal een tekstschrijver zijn eigen werk waarschijnlijk alleen tekst noemen, of eventueel kopij, maar nooit copy. Of toch? Ik weet het niet. Je zou het een tekstschrijver moeten vragen. Na enig nadenken gaf ik Dorien antwoord, waarna zich de volgende conversatie ontspon:
@dorienvanschie: ‘Advertising copy’ betekent ‘reclametekst’. Als je spreekt van ‘copy’, dan gaat het over commerciële teksten. Tekst = alles
@krekhak: Ok?! Is het verschil niet eerder dat tekst een boodschap heeft en dat je met copy op basis van concept in dialoog gaat met je doelgroep?
@dorienvanschie: Nee, dat lijkt me niet. Copy heeft ook een boodschap en een tekstschrijver houdt ook rekening met doelgroep.
Daarmee was de kous af voor Dorien. Maar nou zit ik toch met die kwestie in mijn maag. Wat is nou écht het onderscheid tussen tekst en copy? Ervaren copy-collega Bas Holzhaus schrijft op zijn site:
Copywriter of tekstschrijver?
Het is maar een naam. Copywriters schrijven ook tekst, tekstschrijvers maken ook copy. Copywriter klinkt misschien wat beter.
Ik ben allebei en doe allebei. Maak copy/tekst voor grote en kleine bedrijven en bureaus. Over allerlei onderwerpen. Voor diverse doelgroepen. Voor websites, advertenties, brochures, mailings, nieuwsbrieven en meer. Als het moet ook op rijm.
Daar ben ik het toch niet helemaal mee eens. Noem me elitair, maar ik voel toch verschil tussen copy en tekst. Copywriters schrijven teksten, maar niet elke tekstschrijver kan ook copy schrijven.
In mijn ogen produceert een tekstschrijver vooral niet-commerciële teksten: jaarverslagen, nieuwsbrieven, bedrijfsmagazines, websites… maar ook columns en speeches. Deze teksten hebben soms wel een commercieel doel, maar zijn niet per se gericht op directe verkoop. Waarbij niet is gezegd dat ze minder creatief of origineel zijn. De insteek is anders. Bij tekst draait het om: ‘hoe kunnen we de lezer informeren’ en bij copy om: ‘hoe krijgen we de lezer in beweging’.
Copy komt leuk uit de hoek
Schrijvers van advertising copy proberen heel concreet spullen of diensten aan de man brengen. Daarbij gaan ze – eventueel samen met een art director – op zoek naar een originele invalshoek, een gimmick of een ander creatief haakje. Een ‘concept’ om de tekst meer impact te geven. Om er copy van te maken. Daarbij ga je niet zomaar aan de slag maar denk je kritisch na over de vorm. Moet het wel een advertentie zijn? Waarom geen brief? Of een website? Of een guerilla-actie? Copywriters zijn eigenwijs. Meer meedenkers dan uitvoerders. En ja, goed schrijven kunnen ze óók.
Return on investment
Als de copywriter zijn vak verstaat, leidt zijn inspanning direct tot aantoonbare inkomsten. Dit verklaart ook de gemiddeld hogere uurprijs van een copywriter. Simpel rekensommetje: wat kost het en wat levert het op? Bij een copywriter is de relatie tussen uurprijs en opbrengst makkelijker te leggen, omdat copy een heel specifiek doel heeft. Het resultaat is snel duidelijk. Natuurlijk, de tekst van een jaarverslag heeft ook positieve effecten: interesse van investeerders, goodwill bij banken en business partners. Dat levert op termijn misschien zelfs méér op dan een geinige folder of promotie-actie. Maar die opbrengst is lastig meetbaar.
Verantwoord hogere uurprijs
Kortom, copywriters kunnen meer geld vragen omdat hun werk direct commercieel effect heeft. Overigens schrijven zij soms ook minder commerciële teksten, bijvoorbeeld voor personeelswerving of bewustwordingscampagnes, maar bijna altijd voor hetzelfde, hogere tarief. Je hebt nu eenmaal een bepaalde uurprijs, en je klanten zijn daar aan gewend. Niet voor niets tweette ik óók:
@dorienvanschie: Het verschil tussen copy en tekst = ongeveer 50 euro per uur.
Het is waar. Copy is duurder dan tekst. Het is dan ook logisch dat sommige eenvoudige tekstschrijvers zich proberen te profileren als heuse copywriters. Een beetje zoals al die Chinezen die ineens Japanse restaurants beginnen. Ze gebruiken dezelfde ingrediënten in dezelfde keuken met dezelfde koks als in ‘De Grote Muur’, maar vragen onder de naam ‘Kimono’ of ‘Fukushima’ flink hogere prijzen. En ze komen er mee weg. Want al kunnen kwaliteit en smaak niet tippen aan de gerechten van een échte Itamae, veel mensen proeven dat verschil niet.
Toch slagen al die ersatzjapanezen er niet in de markt te verpesten. Er blijven namelijk altijd consumenten mét smaak die graag iets meer betalen voor het vakmanschap en de kwaliteit van een echte Japanner.
Beste Krek, nou zit ik toch wel met een verdraaid groot dilemma. Eigenlijk had volgens jouw redenering (en die onderschrijf ik volledig en van ganser harte) mellecopy’t moeten heten. Of mellecopyt. Mogelijk zelfs mellecopiet, maar dat levert dan weer associaties op die richting plagiaat gaan. Misschien dat door de koppeling aan mijn naam het probleem enigszins wordt ondervangen. Desondanks zou ik toch graag je advies hebben: blijft melleschrijft of moetmelleanders?
Met een vakbroedergroet,
Melle
Welnee, Melle, want of we nu tekst of copy produceren, we schrijven sowieso. Dus Melleschrijft is toepasselijk en passend. Bovendien overstijgen jouw teksten regelmatig het tekst- en zelfs copyniveau. Misschien is ‘melleliteratuurt’ een idee?
Zonder dollen, ik heb erg genoten van je blog.
Ja, vlak voordat ik naar een workshop voor ‘nieuwe schrijvers in de dop’ van de Universiteit van Tilburg ging, tweette ik naar Krek de vraag wat het verschil is tussen tekst en copy is. Omdat ik die vraag altijd alleen maar gevoelsmatig helder krijg en ik ‘Kreks’ mening’ hoog aansla en zijn snelle meningen ook hogelijk waardeer. In dit geval hielp zijn reply me niet veel, wel de uitleg in deze column, maar toen was de workshop alweer voorbij. No worries, ik heb echt wel een mening, maar ik ben altijd wel nieuwsgierig naar die van de mensen in het vak die ik erg waardeer. Dit cynisme vond ik wat minder, maar misschien komt dat ook omdat ik me daarin niet helemaal serieus genomen voel. En dat ik ook enigszins onpasselijk word door het gorillagetroffel. Ik geloof nog steeds dat het verschil tussen copy en tekst ‘het concept’ is, dus het idee, wat ik eerder kort door de bocht beschreef. Maar de meesters hebben het antwoord toch…ik (h)erken mijn meerderen… by far;-)
Misschien ’n domme vraag uit de vorige eeuw die ik mezelf toen vaak heb gesteld: wat schrijft ’n schrijver anders dan tekst, noem ’t soms ‘copy’ ?
Ik heb dat woord ’tekstschrijver’ altijd raar gevonden en mezelf nooit zo genoemd. Zoiets als ‘loodgieter’, waar deze overigens zeer gewaardeerde vaklieden sinds jaren vaker plastic plakken. In ’t Frans heb je tenminste oprechte ‘pvc-istes’.
Een tekstschrijver is iets anders dan een schrijver. Bij de laatste denk je meteen aan literatuur. Bij ons wordt nog wel veel metaal gebruikt aan het dak, trouwens. Bij m’n vorige huis had ik zelfs koperen dakgoten. Dat is nu niet meer te betalen. Veel lood wordt er niet meer gegoten. Wel een hoop zink. Maar ja… zinkgieter is ook weer zo wat.
’n Tekstschrijver is niets anders dan ’n schrijver, al sinds de Middeleeuwen niet.
Dat literaire sausje kwam pas later.
Vandaag de dag vind je nog steeds “écrivains publics” in Frankrijk, zij het vooral in rurale gebieden. Middeleeuwen!
In Noordelijke steden maken ze daar ‘stadsdichters’ van die mogen optreden bij anonieme doden.
Interessante kwestie. ‘Copy’ heeft inderdaad een veel directere link met ‘commercieel’.
Wel een fikse kanttekening: je noemt webteksten onder ‘niet-commercieel’. Dat is een grote misvatting. Juist webteksten (webcopy!) hebben de schone taak bezoekers te verleiden klant te worden en/of een product te kopen.
Pingback: Tekstschrijver en copywriter: wat is het verschil? | Daniëlle Kelder