Ik bedoel met deze kopregel niet ‘Nederlanders’, maar Nederlands in Frankrijk. Je komt het regelmatig tegen bij de grote internationale supermarkten, zoals Carrefour, die dezelfde producten ook in België verkopen. Je zou denken dat deze miljoenenbedrijven professionals in dienst nemen om de verpakking van hun huismerk-artikelen tiptop te verzorgen. Met een fraaie vormgeving en correcte teksten. Vooral dat laatste is niet eenvoudig. Zeker niet als het gaat om de Nederlandse taal. Dat blijkt voor de Franstalige verantwoordelijken bij Champion (tegenwoordig Carrefour) soms zelfs een onneembare hindernis. Ze besteden het uit en hopen dat het voor elkaar komt. Ik heb in het verleden diverse voorbeelden van kromme vertalingen vastgelegd. Hier een selectie, uit de oude doos.

Inversie van zelfstandig en bijvoeglijk naamwoord

In het Frans komt het bijvoeglijk naamwoord meestal achter het zelfstandig naamwoord: ‘une pomme rouge‘ (een rode appel) of ‘cacahuètes grillées‘ (geroosterde pinda’s). In het Nederlands kun je dat niet doen. Carrefour doet het tóch. Als ze nou die ‘e’ hadden weggelaten, dan was het nog goed gekomen. Maar nu is het een ‘vertaling foutieve‘. Overigens hoort er ook geen spatie in pinda ‘s, maar wie daar op let is een kniesoor.

Je bent een kund als je met kundvlees stunt

Dit is een typische overtyp-fout. De vertaler had het wel goed gedaan, maar de vormgever (de meeste designers zijn sowieso dyslectisch) zat nog zo in de hem vreemde K van Koeskoes dat hij de R voor een K heeft aangezien. Of – wat ook kan – iemand heeft de vertaling er eventjes met de hand bijgeschreven, en die iemand had een hoofdletter R die net zo goed een kapitale K had kunnen zijn.
Wat wel verrassend is: het woord Koeskoes staat dus in het Nederlands op de verpakking! In Frankrijk schrijf je immers Couscous. Ja, als je er eenmaal op gaat letten, wordt het raarder en raarder allemaal.

ol of d?

Ook hier weer zo’n overschrijffout. Het is inderdaad alsof iemand op de Franse drukproeven van de verpakking de Nederlandse vertaling er even met de hand heeft bijgeschreven. Hier moest het woord ‘olijfolie‘ komen. Maar als je ol heel dicht bij elkaar schrijft, lijkt het net een d. En zo kwam er in dit Griekse gerecht ineens ‘Extra Zuivere Dijfolie‘ terecht. Nog een geluk dat ze er geen Dijfolie Extra Maagdelijke van hebben gebakken.

Verse kazen

‘Fromage frais‘ is Frans voor ‘kwark‘. Vreemd dus dat een vertaler er ‘Verse kazen‘ van maakt. In het meervoud bovendien. Dit is magere kwark en ze zijn er wonder boven wonder in geslaagd het woord ‘magere’ op de juiste plek te krijgen. Aan deze kwark is geen smaakje toegevoegd en er zitten ook geen stukjes fruit in of zo. Het is dus wat wij noemen ‘naturel‘. Helaas wisten ze dat bij de Champion niet, dus vertalen ze het woord ‘nature‘ maar gewoon met ‘natuur‘. Correct, maar niet hier.
Al met al resulteert deze vertalingsoperatie in de bijna absurdistische titel: Magere Verse kazen natuur. Overigens had er nog wel een puntje achter dat ‘VETGEH‘ gemogen. Al had ik O% VET ook goedgekeurd.

B-merk

Deze Brownies zijn volgens de verpakking verrijkt met ‘hazelnootschilfers’. Volgens mij hadden wij Nederlanders hier eerder gekozen voor ‘stukjes hazelnoot’. Schilfers doet toch eerder aan een huidziekte denken dan aan culinaire genoegen. Maar goed, echt fout is het niet. Dat is anders voor die ‘b’ die zich heeft genesteld op de plek waar een spatie hoort, tussen ‘zwarte‘ en ‘chocolade‘. Nou zit de ‘b’ pál boven de spatiebalk, dus wellicht zit daar het probleem? En verder is ‘chocolat noir‘ natuurlijk gewoon ‘pure chocolade‘. Klinkt nog lekkerder ook.

Al met al blijkt dat internationaal reclame maken niet eenvoudig is. Er is een aantal lastig te vertalen woorden in het Frans, waarbij je telkens kunt kiezen uit diverse opties. Zoals de al eerder genoemde ‘tranches‘ (sneetjes, plakjes, schijfjes), en de hierboven misbruikte ‘éclats‘ (scherfjes, schilfers, snippers, stukjes) en ‘pétales‘ (blaadjes, vlokken). Als je de verkeerde keuze maakt, kan het behoorlijk onsmakelijk gaan klinken.

Eigenlijk geldt dat voor álle vertaalde (reclame)teksten. Al te letterlijk is lelijk, al te los is incorrect. Een vertaler moet teksten ‘respectvol herschrijven’ naar de doeltaal. Dat vergt nogal wat gevoel voor nuance. Carrefour heeft die nuance niet altijd in huis.

Kom jij ook wel eens rare productvertalingen tegen? Plaats je voorbeelden in de reacties!